Viral Gastroenterit nedir? Fenerbahçe’nin genç yıldızı Arda Güler, viral gastroenterit tanısı nedeniyle Ümit Ulusal Ekip takımından çıkarıldı. Pekala, Viral Gastroenterit nedir? Viral Gastroenterit tedavisi haberimizde…
VİRAL GASTROENTERİT NEDİR?
Gastroenterit yahut mide-bağırsak iltihabı (Gastroenteritis), mide (“gastro”-) ve ince bağırsak’ı (“entero”-) içeren mide bağırsak kanalı’nın iltihabı (“-itis”) ile karakterize olan ve ishal, kusma , karın ağrısı ile krampa sebep olan bir tıbbi durumdur. Mide iltihabından gastro, mide mikrobu ve mide virüsü olarak da bahsedilmiştir. Grip ile ilgisi olmamasına karşın mide gribi ve gastrik grip olarak da isimlendirilmiştir.
Küresel olarak, çocuklardaki birden fazla olay, rota virüs’ten kaynaklanır. Yetişkinlerde, noro virüs ve kampilobakter daha yaygındır. Öbür bakteriler (ya da onların toksinleri) ve parazitler de daha az görülen sebepler ortasındadır. Bulaşma, uygun olmayan bir biçimde hazırlanmış yiyecek ya da kirli su tüketimi yahut bulaşıcı hastalık taşıyan bireylerle yakın temas nedeniyle gerçekleşebilir.
Hastalığı direktörün temeli, kâfi sıvı alımında yatmaktadır. Hafif ya da orta derecedeki hadiseler için bu çoklukla oral rehidratasyon çözeltisi ile gerçekleştirilebilir. Daha önemli hadiselerde damar içinden sıvı verilmesi gerekebilir. Mide iltihabı öncelikle çocukları ve gelişmekte olan ülkelerde yaşayanları etkilemektedir.
VİRAL GASTROENTERİT TEDAVİSİ
Mide-bağırsak iltihabı, çoklukla ilaç gerektirmeyen akut ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Hafif ve orta dereceli sıvı kaybında tercih edilen tedavi oral rehidratasyon tedavisi (ORT)’dir. Metoklopramid ve/veya ondansetron da birtakım çocuklarda işe yarayabilir ve butylscopolamine, karın ağrısı tedavisinde faydalıdır
Su kaybını giderme
Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde mide iltihabının en değerli tedavisi su kaybını gidermedir. Bu, tercihen oral rehidratasyon tedavisi ile gerçekleştirilir, şayet şuur düzeyinde azalma varsa ya da sıvı kaybı şiddetliyse, damar içi gerekebilir.[39][40] Kompleks karbonhidratlar ile yapılan oral replasman tedavi eserleri (örneğin buğday yahut pirinçten yapılanlar), kolay şeker bazlı olanlardan daha üstün olabilir. Bilhassa kolay şekeri yüksek olan içecekler, meşrubatlar ve meyve suları üzere, ishali arttırabilecekleri için 5 yaşın altındaki çocuklara tavsiye edilmemektedir. Daha açık ve tesirli oral rehidratasyon preparatları mevcut değilse ya da içilemiyorsa, sade içme suyu kullanılabilir. Genç çocuklarda sıvı vermek için, uygun görülmesi halinde, nazogastrik tüp kullanılabilir.
Beslenme
Anne sütü ile beslenen bebeklerin her zamanki formda beslenmeye devam etmeleri tavsiye edilir, mama ile beslenen bebeklerin ise, oral rehidratasyon tedavisi ile su kaybı giderildikten sonra mamaya devam etmeleri önerilir. Laktozsuz ya da laktozu azalmış mamalar ekseriyetle mecburî değildir. Çocuklar ishal sırasında, kolay şekeri yüksek olan besinlerden kaçınarak, olağan diyetlerine devam etmelidir. BRAT diyeti (muz, pirinç, elma püresi, kızarmış ekmek ve çay), yetersiz besinler içerdiği ve olağan beslenme üzerinde hiçbir faydası olmadığı için, artık tavsiye edilmemektedir. Probiyotiklerin hem hastalığın müddetini hem de dışkıların sıklığını azaltmada faydalı olduğu görülmüştür. Antibiyotik kaynaklı ishalin önlenmesi ve tedavisinde de yararlı olabilirler. Mayalanmış süt eserleri (yoğurt gibi) de birebir formda faydalıdır.[45] Çinko desteğinin, gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda ishalin hem tedavisinde hem de önlenmesinde tesirli olduğu görülmektedir.
Mide Bulantısı İlaçları
Mide bulantısı ilaçları çocuklarda kusma tedavisinde yararlı olabilir. Ondansetron’un, tek doz olmasına bağlı olarak damar yolundan sıvı verilmesine daha az muhtaçlık duyulması, hastaneye yatışları azaltması ve kusmayı azaltması üzere birtakım yararları bulunmaktadır. Metoklopramid de yararlı olabilir. Bununla birlikte, ondansetron kullanımı, çocuklarda hastaneye dönüş oranda artış ile ilişkilendirilebilir. Damar yolundan vermek üzere hazırlanan ondansetron, klinik olarak uygun görüldüğü takdirde, ağızdan verilebilir. Dimenhidrinat kusmayı azaltır fakat değerli bir klinik yararı yok üzere görülmektedir.
Antibiyotikler
Özellikle belirtilerin şiddetli olmasıveya hassas bakteriden kaynaklanan bir nedenin ayrıştırılması yahut bundan kuşku edilmesi durumunda[53], bazen tavsiye edilmekle birlikte antibiyotikler ekseriyetle mide iltihabında kullanılmazlar. Antibiyotik kullanılacaksa, yüksek direnç oranına sahip olmasından ötürü florokinolon yerine bir makrolid (örneğin azitromisin) tercih edilmektedir. Çoklukla antibiyotik kullanımının yol açtığı Psödomembranöz kolit durumunda, bu hastalığa neden olan ilaç kesilir ve hasta metronidazol yahut vankomisin ile tedavi edilir Tedaviye karşılık verebilen bakteri ve protozoalar Shigella Salmonella typhi, ve Giardia çeşitleridir. Giardia tipleri yahut Entamoeba histolytica ile meydana gelen hastalık durumlarında, tinidazol tedavisi tavsiye edilir ve metronidazol tedavisine nazaran üstün istikametleri vardır. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), kanlı ishal ve ateş görülen genç çocuklarda antibiyotiklerin kullanılmasını tavsiye etmektedir.
Bağırsak hareketliliğini azaltan ajanlar
Bağırsak hareketliliğini azaltan ilaç tedavisinin teorik olarak komplikasyonlara yol açma riski vardır ve klinik tecrübelerle bu durumun mümkünlük dışı olduğunun gösterilmesine karşın bu ilaçların kanlı ishal yahut ateşle birlikte ishal görülen bireylerde kullanılması tavsiye edilmez. İshal belirtilerine yönelik tedavide yaygın olarak bir opioid analogu olan Loperamid kullanılır. Bununla birlikte, gelişmemiş kan-beyin bariyerini geçip zehirliliğe yol açabildiğinden loperamidin çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez. Hafif ila orta derecede şiddetli olaylarda, üç pahalı bizmut ile salisilatın oluşturduğu çözünmeyen bir bileşik olan Bizmut subsalisilat kullanılabilir lakin teorik olarak salisilat zehirliliği görülme mümkünlüğü vardır.