Futbolda 2021-2022 dönemini şampiyon tamamlayan Trabzonspor, 2 Ağustos Salı günü kuruluşunun 55. yıl dönümünü kutlayacak.
Karadeniz grubu, 2 Ağustos 1967 yılında İdmanocağı, İdmangücü, Martıspor ve Karadenizgücü’nün birleşmesiyle kuruldu. Bordo-mavi renkleri seçen Trabzonspor, Türk futbolunda kıymetli muvaffakiyetler sağlayarak “dört büyük” kulüpten biri oldu.
Bordo-mavili kulüp, 55 yıllık müddette biri 2. Lig’de olmak üzere 8 lig şampiyonluğu ile 9 Türkiye Kupası şampiyonluğu yaşadı. Bu müddette 3 Üstün Kupa, 7 Cumhurbaşkanlığı, 5 Başbakanlık Kupası’nı da müzesine taşıma muvaffakiyetini gösterdi.
TRABZON’DA FUTBOL VE TRABZONSPOR’UN KURULUŞU
Trabzonspor Müze ve Arşiv Konseyi Lideri Mehmet Salih Uzun, AA muhabirine, Trabzon’da futbolun kökleri ve kulübün kuruluşunu müzede sergilenen evraklarla anlattı.
Uzun, Trabzonspor’un kuruluşunun 2 Ağustos 1967 tarihi olarak kabul edildiğini lakin kentteki futbol köklerinin çok eskiye dayandığını belirtti.
Trabzon’da birinci kere resmi olarak 1913 yılında İdmanyurdu Kulübünün kurulduğunu vurgulayan Uzun, “1923 yılında birinci resmi karşılaşmalar, Amatör Mahalli Lig olarak tescillenerek yürürlüğe geçti. Birinci şampiyon İdmanocağı Kulübü oldu. İdmanocağı 13 sefer şampiyonluk coşkusunu yaşadı, İdmangücü 8 defa başarıyı sağladı. Milletlerarası tertiplerde ise İdmanocağı Kulübü 3 defa Türkiye Amatör Şampiyonluk kupasını müzesine getirdi.” dedi.
“MUSTAFA KEMAL ATATÜRK, FAHRİ LİDER OLDU”
Uzun, 17 Şubat 1921 tarihinde bir küme gencin de İdmangrubu Cemiyeti’ni kurduğunu anlatarak, şöyle devam etti:
“Mahalli liglerde karşılaşmalarına devam ederken bir küme liseli genç, emek verdiği bu tertibin taçlanmasını istek ediyordu. Kulübü kendileri kurmuştu lakin liderleri yoktu. Ankara’ya Miralay Köşkü’ne mektup yazdılar. Mustafa Kemal Paşa’ya durumu aktarıp vaziyetlerini bildirdiler. Mustafa Kemal Paşa, çok duygulanıp gençlerin tertibine kayıtsız kalmadı. Memleket sıkıntılarını de göz arkası edemeyerek ‘Fahri Başkan’ olmayı kabul ettiğini 13 Haziran 1923 yılında İkbal Gazetesinin birinci sayfasından kendilerine ve ulusa bildirdi.”
Uzun, Trabzon’da 1922 yılında Süleyman İstek Kuğu’nun Asosyeşın Futbol kitabını yazdığını lisana getirerek, “Futbolun, teknik taktiğiyle ilgili tüm ülke genelinde birinci yazılan kitaptır. Bu kitap o denli ses verdi ki devrin Genelkurmay Lideri Kazım Karabekir Paşa bir ziyareti sırasında buna vakıf olarak kayıtsız kalmadı. Kendi cebinden matbaaya 100 adet bastırarak bu oyunun yaygınlaşmasını sağladı. Kuğu, 1924 yılında Trabzon’dan Paris’e uzanan olimpiyatlar seyahati kitabını da yazdı. Trabzon tarihinin birinci olimpik sporcusudur.” biçiminde konuştu.
Mehmet Salih Uzun, 1959-1960 yılında Birinci Lig’in kurulduğunu ve 1962 yılında da kent ekiplerinin tertipler içine katılarak bu oyunun tüm ulusa yaygınlaşmasına çalışıldığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buna birinci reaksiyon verecek kent Trabzon’du. 1951 yılında bir Kent Stadı inşa edildi. O devrin Kavak Meydanı Stadı’nda 1910-1950 yılları ortasında maçlar oynandı. 1951 yılında periyodun Vücut Terbiyesi Vilayet Müdürü Hüseyin Avni Aker tarafından stadın yapılması teşebbüsüne başlandı. Çok uğraşlar sonunda Kent Stadı, Kavak Meydanı Stadı’nın batı kısmında inşa edildi. Bir yıl isim verilmeyen stat Kent Stadı olarak devam etti. Birinci antrenörlerden birebir vakitte Trabzon Lisesi vücut eğitimi öğretmeni Hayri Gür hocamız, stadın üretiminde muazzam çabasına tanıklık ettiği için stat isminin Hüseyin Avni Aker olmasını önerdi ve çok sesli bir halde haykırdı. Kendi yerinden toprak verdiğine de şahit oldu. Bu stadın üretiminde emek sarf ettiği için stada 1952 yılında Hüseyin Avni Aker ismi verildi.”
TRABZONSPOR’UN KURULUŞU
Uzun, Trabzon’da bir Kent Stadı’nın yapıldığını lakin kentin bir ekibinin olmadığını belirterek, “Bunun için iki lobisi kuvvetli İdmanocağı ve İdmangücü öne çıktı. Rekabetin uzun yıllara dayanması hakikaten saha dışına da intikal edince kuruluş, renk tartışmaları bu minvalde telaşlar, hengameler ve mahkeme süreçlerine kadar taşındı.” dedi.
İdmanocağı Kulübü’nden birinci atılımın geldiğini kaydeden Uzun, şöyle devam etti:
“İdmanocağı Kulübü, Martıspor ve Yıldızlıspor’u alarak 2. Lig için müracaat yaptı. Lakin vakti kaçırınca başvurusu reddedildi, kendi mahalli ligine döndü. Bu sefer beklenmedik atak İdmangücü’nden geldi. İdmangücü Kulübü, kendi yanına Karadenizgücü, Martıspor ve Yolspor’u alarak 1 Haziran 1966 yılında kırmızı-beyazlı renkli Trabzonspor’u kurdular. Kurulan kırmızı-beyaz Trabzonspor Kulübüne, İdmanocağı’ndan tepki gelir, bu kabul edilmez, Danıştay’a dava açılır. Danıştay, yürütmeyi durdurur.”
“Öyle hal alır ki bu durumu düzeltmek için birisi gerekliydi.” diyen konuşan Uzun, “Bu da devrin Vücut Terbiyesi Genel Müdürü Ulvi Yanal’dı. Yanal, iki kulüple İdmanocağı ve İdmangücü ile toplantıya katılır. Birinci, ikinci toplantıda, hiçbir toplantıda beklediğini alamaz. Yanal, iki kulübe ‘Ya bu odadan birleşme kararı alırsınız ya da Türkiye Ligi’ni unutursunuz’ der. İki güzide kulübümüz bu sefer yanlarına Martıspor ve Karadenizgücü’nü de alarak 2 Ağustos 1967’de Trabzonspor’un bugünkü halini alması için büyük adım atar.” sözünü kullandı.
Uzun, toplantıda daha sonra başlayan renk tartışmaların akabinde iki kulübe de bir renk seçme hakkı verildiğini anlatarak, “Yanal, her iki kulübün önüne renk skalası bırakır. İdmanocağı Kulübü bordo, İdmangücü mavi rengi seçer. Böylece Cumhuriyetimizin hala daha yaşayan efsanesi Trabzonspor’u kurarlar.” diye konuştu.
KURULUŞ DOKÜMANI MÜZEDE SERGİLENİYOR
Müzede sergilenen en değerli evrakın Trabzonspor’un kuruluş beratı olduğunu belirten Uzun, “İki güzide kulübümüz İdmangücü ve İdmanocağı liderlerinin imzası altında oldu. Ayrıyeten, Cumhuriyet gazetesi, manalı birleşme sağlamasından ötürü kendilerine madalya verdi. Bir tanesi Ali Osman, bir tanesi Rıfat Bey’e verildi ve müzede yer aldı. Tarihler, 2 Ağustos Çarşamba günü Cumhuriyet çocuğu Trabzonspor doğmuştur.” tabirini kullandı.
Uzun, bordo-mavililerin 55 yıllık yolcuğunda emeği geçen, katkı sağlayan herkese teşekkür eden Uzun, “Çok değerli kurucularımız, liderlerimiz, yöneticilerimiz, teknik sorumlularımız, antrenörlerimiz, futbolcularımız, altyapı atletlerimiz, çalışanımız var. Dışardan bu oluşuma 7/24 dayanak veren taraftarlarımız var. Ölenleri rahmetle anmak istiyorum. Ruhları şad olsun. Kalanlara sıhhat, sıhhat diliyorum. Kulübe kupa üstüne kupa koyan, taş üstüne taş koyanlara ‘Allah razı olsun.’ diyorum. Uygun ki Trabzonspor var. Ben biliyorum Trabzonspor, sevgiye öz, olaylara göz, doğruya kelamdır.” dedi.