Marmaris ‘te yangın üçüncü gününde ağır gayretlere karşın tam olarak denetim altına alınamadı Uzmanlara nazaran Sefaköy Masöz Escort Türkiye’de yangınla çabada önleyici adımlar atmak yerine çıkan yangınları söndürmeye odaklanmak bu sorunun altında yatan asıl sebep
Marmaris yangının başladığı Bördübet köyü ağaçların sıklığı ve bakir tabiatının da tesiriyle Amazon Sefaköy Otele Gelen Escort koyu olarak biliniyor Karakulaklar dünyada bir kızılçam ormanında yaşadığı bilinen tek bozayı popülasyonu kurtları ve kuşlarıyla Bördübet’te muhafaza altına alınmış bir yaban hayatı geliştirme alanı da bulunuyor
Yangın terminolojisindeyse ağaçlar Sefaköy Rus Escort ince kollar kuru yapraklar ve otlar yanıcı maddeler olarak anılıyor Yanıcı unsur artıkça yangının yayılma riski artıyor
Yangının başlaması için uygun nem ve sıcaklık şartları gerekiyor Türkiye’de yangın riskinin en Sefaköy Yaşlı Escort yüksek olduğu bölgeler ortasında gösterilen Akdeniz ve Ege’de rüzgarın da tesiriyle yangınlar kısa müddette büyüyebiliyor
Örneğin Türkiye’nin tarihindeki en büyük orman yangınlarını yaşadığı geçen sene hava sıcaklıklarının 45 dereceyi bulduğu Sefaköy Üniversiteli Escort bağıl nem oranının yüzde 20 15’in altına düştüğü ve rüzgarın suratının 45 km saat’i bulduğu ekstrem koşullar hakimdi
Birkaç hafta öncesine kadar yağışların devam ettiği Marmaris ‘te ağaçların altındaki yaprakların tam olarak kurumamasına karşın bu türlü bir yangının çıkmasının yanıcı hususun kuruması sıcaklık artarken nemin azalması durumunda yangın riskini yükselteceğine işaret ettiğini söylüyor İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof Dr Doğanay Tolunay Daha büyük yangınlara hazırlıklı olmalıyız diyor
Havadan müdahale yalnızca birinci dakikalarda kritik ehemmiyete sahip
21 Haziran’da yangının başladığı gün bu ekstrem şartların hakim olmadığı biliniyor OGM bilgilerine nazaran bölgede bugün rüzgar 22 km saat süratle esiyor sıcaklık ortalama 34 derece ve nem oranı ortalama yüzde 36
Normal şartlar altında başlayan bir yangın şayet kısa müddette müdahale edilebilirse denetim altına alınabiliyor
Türkiye Ormancılar Derneği İzmir Şube Lideri Kenan Öztan Yangının çıktığı yerin anayollara uzak ve eğimli bir yamaç olması işi güçleştiriyor diyor ve bu türlü durumlarda hava araçlarının yararlı olduğunu söylüyor
Ancak hava araçları yaygın kanının bilakis yalnızca yangına erken müdahalede kritik ehemmiyete sahip Yangının söndürülmesinde birinci 15 30 dakikanın belirleyici olabildiğini söyleyen Orman Mühendisi Doç Dr Cihan Erdönmez bu süreçte en süratli müdahale araçlarının hava araçları olduğunu ve yangın ilerledikten sonra kritik kıymetlerini kaybedebildiklerini söylüyor
21 Haziran günü akşam 20 00 sularında başlayan yangına birinci etapta 1 helikopter 4 arazöz 7 dozer ve 160 orman personeliyle müdahale edildiği açıklanmıştı
Sabahın birinci ışıklarıyla havadan müdahalenin başladığı yangının ikinci günü 20 helikopter ve 14 uçak ile 688’i Orman Genel Müdürlüğü OGM çalışanı olmak üzere toplam 1494 işçi 172 arazöz dahil toplam 363 araç Orman Genel Müdürlüğü’ne ilişkin 17 dozer dahil 39 iş makinesi görevlendirildi
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi Marmaris ‘ten yaptığı açıklamada yangının büyük ölçüde denetim altına alındığını söylemiş lakin yangının esintiyle bir yerden diğer bir yere sıçraması kelam konusu olabilir demişti
BBC Türkçe ile konuşan orman gönüllüleri yangının akşama kadar denetim altına alınmasında rüzgarın belirleyici olacağını anlatmışlardı Hakikaten o denli oldu ve yangın ikinci gün de denetim altına alınamadı
Rüzgarla yarış uğraşı
Erken müdahaleyle önlenemeyen yangınların söndürülmesi adeta bir rüzgarla yarış uğraşına dönüşüyor
Yangın gönüllülerinin tabiriyle alevler rüzgarın tesiriyle sizi birkaç yüz metre öteye püskürtürken yangını karadan denetim etmek güçleşiyor
Diğer yandan rüzgar yangını kayalıklar ya da deniz üzere yanıcı madde nin olmadığı bir yere sürükleyinceye kadar yangın devam edebiliyor
Emekli Orman Mühendisi Kenan Öztan yangın söndürme çabasının rüzgarı da düzgün tanıyan eseceği tarafı bilen gruplar tarafından yapılmasının ehemmiyetine vurgu yapıyor
Öztan Yangına müdahale edilemediğinde yangının kendi fırtınası oluşur diyor Bunun manası yangının tesiriyle ısınan havanın yükselmesi ve etraftan görece soğuk havanın yangına gerçek bir esinti oluşturması
Gündüzleri rüzgarın kararsız olduğunu söyleyen Öztan bu nedenle yangına yakından müdahale etmenin acemilik olduğunu söylüyor ve müdahale cephesini çok düzgün seçmek lazım hasebiyle rüzgarın nerden nereye eseceğini bilebiliriz diyor
Resmi datalara nazaran Marmaris yangınında 3 bin hektara yakın alan kaybedildi
Öztan 3 bin hektarın baştan bir maksat olarak belirlenip buna nazaran yanıcı madde yükünü azaltmak için karşı ateş verilmesi üzere metotlarla yangının denetim edilip tesirinin sınırlanabileceğini söylüyor
‘Gerekirse kartları yine dağıtmalıyız’
İklim krizi sıcak hava dalgalarının sıklığını ve şiddetini artırarak yangının başlaması için gerekli hava şartlarını gitgide daha elverişli hale getiriyor
Elverişli şartlarda yangının başlayabilmesi içinse sigara yıldırım güç nakil çizgileri vs üzere bir tutuşturucu gerekiyor
Yangın bölgesinde bugün bir basın açıklaması yapan İçişleri Bakanı Soylu yangında sabotaj kuşkusu olduğunu söyledi
Orman Genel Müdürlüğü istatistiklerine nazaran Türkiye’de geçen yıl çıkan toplam 2793 adet yangından yalnızca 8’inin yüzde 0’a yakını kundaklama nedeniyle çıktığı tespit edildi
Verilere nazaran Türkiye’de yangınların büyük bir kısmı insan orman etkileşiminin artması sonucunda çıkıyor
Yangınlarla gayrette yalnızca yangınları söndürmeye odaklandığınızda bir noktadan sonra yangının kaderi tabiat şartlarına kalıyor diyor Erdönmez
Yani yangınları söndürmek kadar yangınların çıkmasını engelleyici stratejilerin ele alınması da gerekiyor Erdönmez
Orman Kanunu’nun 74’üncü unsuru mülki amirlere yani valiler ve kaymakamlara ormanlarda gerçekleşebilecek her türlü faaliyeti tatil etmek yetkisini veriyor lakin bu yetki bugüne kadar pek kullanılmadı Kritik anlar yanında olağan vakitlerde da madencilik turizm rekreasyonel faaliyetler hafriyat vs maksadıyla bu kadar çok insanın ormana giriş çıkış yapmasını engellemeliyiz
Gerekirse kartları yine dağıtmalıyız ‘Mevcut sistem içinde insanların ormana girmesi gerekiyor’ diyorsak nizamı değiştirmemiz lazım Aksi takdirde büyük yangınlarla daha fazla karşılaşırız diyor