Ticaret Bakanı Mehmet Muş, elektronik ticarete yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifinin, birden fazla oyuncunun pazarda yarışabileceği bir sistemi kurmaya çalıştığını, adil ve rekabetçi bir ortamın oluşmasının hedeflendiğini belirtti.
Muş, TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Doğal Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komitesinde, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerindeki görüşmelerde konuştu.
Düzenlemenin, Ticaret Bakanlığına, e-ticaretin yönetilmesi konusunda gerekli enstrümanları vereceğini düşündüklerini lisana getiren Muş, Kovid-19 salgını süreci ile e-ticaret alanının süratle büyüdüğünü aktardı.
Perakende e-ticaret hacminin 2021’de 234 milyar liraya ulaştığını belirten Muş, bu hacmin yaklaşık 110 milyar lirasının aracılık hizmetini veren firmalardan geldiğini söyledi.
Düzenlemenin e-ticaret platformlarında sırf bir değil birden fazla oyuncunun olmasını, eserlerini satmaya çalışan KOBİ yahut orta ölçekli firmalara bu manada müdafaa sağlanmasını amaçladığını tabir eden Muş, “Tüketici açısından nasıl bir tablo ortaya çıkıyor? Farklı platformlarda eser tedarik hakkına sahip olursanız, şayet bir eserin fiyatını farklı görüyorsanız, size teslimatı konusunda farklı tarihler veriliyorsa yahut kalite konusunda problemler yaşıyorsanız alternatiflere kayma imkanına sahipsiniz. Münasebetiyle düzenleme birden fazla oyuncunun pazarda yarışabileceği bir sistemi kurmaya çalışıyor, adil ve rekabetçi bir ortamın oluşması hedefleniyor.” diye konuştu.
“Rekabet Şurası önlemler alıyor”
Rekabet Konseyinin e-ticaret konusunda kimi önlemler aldığına değinen Muş, “Hayatımıza yeni giren bir alan. Şu an cep telefonu üzerinden istediğiniz anda, istediğiniz eserin alışverişini yapabiliyorsunuz. Münasebetiyle bütün dünyada yeni düzenlemeler yapılıyor. Bilhassa AB’nin ve ABD’nin çalıştığı taslaklar var. Onlarda da rekabet kurumu var fakat bilhassa bu alana münhasır düzenleme yapma muhtaçlığı hissetmişler.” dedi.
Muş, Avrupa Birliğinin, mevcut e-ticaret düzenlemelerinin teknolojik gelişmelere bağlı olarak yetersiz kalması nedeniyle yeni kurallar ortaya koyduğunu belirtti.
ABD’de e-ticaret konusundaki bir kararnamede firmalar ve tüketiciler başta olmak üzere tüm ekonomik aktörler için adil rekabet şartlarının kıymetine vurgu yapıldığını aktaran Muş, kararnamede, iktisatta çok sayıda küçük işletmenin hayatta kalabilmek için birkaç elektronik pazara bağımlı duruma geldiklerine dikkat çekildiğini söyledi.
“Cüzdan uygulaması sizi daima oraya kanalize ediyor”
Ticaret Bakanı Muş, çok reklam ve “para yakma” denilen uygulama ile firmaların daima ziyan yazdığını lakin pazar hissesi kazandığını tabir ederek, şöyle konuştu:
“Bunun bir emeli var, belirli bir pazara ulaşmak. Münasebetiyle bunun biraz denetimli yapılmasını istek ediyoruz. Zira çok reklam ve para yakma, öteki oyuncuların dağıtım kanallarına ulaşmasının önünde mahzur oluyor. Bunun için düzenlemede kargo ve finansla alakalı özel atıflar yapıldı. Düzenleme, belirli bir büyüklüğün üzerine çıkan platformlara kargo hizmetinin dışarıya verilmesini kısıtlıyor. Bununla dağıtım kanallarının açık olması ve yeni oyuncuların piyasaya girmesine imkan sağlanması amaçlanıyor.
‘Cüzdan’ uygulaması ile ‘önce para aktar, ödemelerinizi buradan yapın.’ denilerek size bir indirim veriliyor. Sizi daima oraya kanalize ediyor. Mali durumunuzu görüyor, size finans sağlamaya başlıyor. Hem finans hem dağıtım gücünü hem de o lojistiği tek elde topladığınızda bu ülkenin perakende kesimi ile alakalı dikkat edilmesi gereken bir noktaya ulaşmış oluyor.”
“Yasalaşması elimizi sahiden rahatlatacak”
Mehmet Muş, kanun teklifi ile adil ve rekabetçi bir ortamın oluşmasının hedeflendiğini söyledi.
Sektördeki tüm firma ve paydaşlarla birden çok görüşme gerçekleştirdiklerini belirten Muş, şöyle devam etti:
“Ürününüzü satıyorsunuz, size bir adres geliyor, ‘Buraya şu eseri gönder.’ deniyor. Siz bunu gönderiyorsunuz, ‘Ödemenizi platformdan alacaksınız.’ deniyor. Bazen vadeler çok uzayabiliyor. Gücünüz yoksa platform ona nazaran davranıyor. Güçlü bir firmaysanız, büyükseniz ona nazaran davranıyor. Bu düzenleme ile platforma şu söyleniyor, ‘Parayı aldıktan, hesabına geçtikten sonra 5 iş günü içinde o firmanın, tedarikçinin parasını öde. Bunu 3 ay bekletme.’ Bu platformlara, ‘Bunlar tahminen küçük olabilirler, mali güçleri olmayabilir fakat siz ‘ben indirim yapıyorum, sen de bu kadar indireceksin diyemezsin.’ diyoruz. Kontrat varsa yapabilirsin. Firma, ‘Ben eserimde indirim yapacağım.’ diyorsa o farklı, buna biz karışmıyoruz.”
Muş, kesimdeki tüm talepleri topladıklarını, kanun teklifinin yasalaşması konusunda ulusal bir duruş sergilenmesi gerektiğini lisana getirdi.
“Kanun teklifinin yasalaşması elimizi hakikaten rahatlatacak.” diyen Muş, hiçbir yasanın eksiksiz olmadığını, kesinlikle eksikleri olabileceğini, düzenlemenin gayesinin, e-ticaretteki ağırlaşmanın piyasaya yayılması olduğunu vurguladı.
Ticaret Bakanlığı olarak e-ticaretin ihracatına da teşvikler verdiklerine değinen Muş, “Bununla alakalı yeni kararlarımız çıkacak. Bilhassa bu alanı da teşvik edeceğiz. Siz ihracat yapıyorsanız, bütün burada saydıklarımızın dışına çıkarıyoruz. Burada hiçbir kısıta tabi değilsiniz. İstediğiniz kadar ihracat yapabilirsiniz. Ayrıyeten çıkaracağımız yeni kararlarla, teşvik sistemlerimizle burada da firmalarımızı destekleyeceğiz.” tabirlerini kullandı.