Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde baş yöneticiliğe seçilen John Lee Ka-chiu ve hükümeti yemin ederek vazifeye başladı.
Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in iştirakiyle düzenlenen merasimde, Lee ve yeni hükümette yer alan bakanlar Hong Kong’a, bölgenin anayasası niteliğindeki Temel Kanun’a ve merkezi hükümetin kontrolüne bağlılığını bildirdi.
Hong Kong’un İngiliz sömürge idaresinden Çin’e döneminin 25. yıl dönümüne denk gelen evre teslim merasimi öncesinde, misyondaki Lee ve selefi Carrie Lam’ın katıldığı bayrak merasimi yapıldı.
Devlet Lideri Şi, yemin merasiminin akabinde yaptığı konuşmada, Hong Kong’un 19. yüzyılda İngiltere ile yapılan Afyon Savaşları sonunda yabancıların eline geçtiğini, bir asır sonra Çin Komünist Partisinin ve Hong Konglu vatansever yurttaşların kararlı uğraşıyla tekrar ana vatana katıldığını belirterek, “Hong Kong vatansever yurttaşları uygun ve makûs günde ana vatanın yanında oldu. Ana vatana dönüşünün akabinde Hong Kong’da yeni bir devir başladı.” dedi.
Ana vatana katılmasının akabinde geçen 25 yılda merkezi hükümetin dayanağı ve “tek ülke, iki sistem” unsurunun uygulanmasıyla Hong Kong’un Çin’in dünyaya açılmasında “ilk” ve “eğilim belirleyici” olma rolünü üstlendiğine dikkati çeken Şi, “Hong Kong, ana karayı dünyanın geri kalanına bağlayan bir pencere fonksiyonu görerek ana vatanın kalkınmasına katkı sağladı.” tabirini kullandı.
Şi, tek ülke, iki sistemin temel prensibinin ulusal egemenlik, ulusal güvenlik ve kalkınma çıkarlarının korunarak Hong Kong’un refahının ve istikrarının korunması olduğunu vurgulayarak, “Tek ülke ve iki sistem prensibinin uygulanmasından geri adım atmamalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
2019 yılındaki hükümet zıddı protestoları ima ederek, “Hong Kong’un yağmurlu ve fırtınalı günlerden geçtiği” yorumunu yapan Şi, “Hong Kong halkı artık kentin yine kaosa sürüklenmemesi gerektiğinin farkında, kalkınmasının bir daha sekteye uğratılmaması gerektiğini biliyor.” formunda konuştu.
“Ana akım kıymetleri benimseyin”
Şi, Hong Konglulardan, “vatanseverlik üzere ulusal kalkınmayla uyumlu ana akım bedelleri benimsemelerini” isteyerek, “Kariyeri ve ideolojisi ne olursa olsun bir yurttaş tek ülke iki sistem prensibini desteklediği, Hong Kong’u vatanı olarak gördüğü, Temel Kanun’a uyduğu sürece bölgenin kalkınmasına olumlu katkı sağlayacaktır.” görüşünü lisana getirdi.
Devlet Lideri, yeni hükümete muvaffakiyet dilerken halkın gereksinimlerine ve beklentilerine öncelik vermeleri gerektiğini belirtti.
Şi ve eşi Pıng Liyüen, zaman teslim merasimi ve yıl dönümü kutlamaları için dün öğlen saatlerinde ana karadaki Şıncın kentinden trenle Hong Kong Özel İdari Bölgesi’ne gelmişti.
Şi, Batı Kowloon Tren İstasyonu’nda yaptığı konuşmada, “tüm Çin vatandaşlarının Hong Kong’un ana vatana dönüşünün yıl dönümünü sevinçle kutladığını”, “Hong Kong’un türlü zorluklardan sonra küllerinden yine doğduğunu” söz etmişti.
En son 2017’de Hong Kong’a gelen Şi’nin ziyareti, “Kovid-19 salgınının başlangıcından bu yana Çin ana karası dışına çıktığı birinci gezi” olma özelliği taşıyor.
Dünkü temaslarının akabinde tekrar Şıncın’a dönerek geceyi geçiren Şi ve heyetinin bugün öğlen saatlerinde Pekin’e dönmesi bekleniyor.
Hong Kong’un statüsü
Hong Kong, 1898’de imzalanan “kira sözleşmesi” ile uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997’de Çin’e devredilmişti.
İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong’a, “2047’ye kadar basın, söz, toplanma, inanç ve özgür akademik çalışma üzere özgürlükleri ile bağımsız idari ve hukuksal yapısını koruma” hakkı tanınmıştı.
Hong Kong, Çin’e bağlı olmasına karşın kendisine ilişkin para ünitesi, lisan, hukuk sistemi ve kimlik kullanıyor. Özerk yapılı bölgenin yalnızca savunma ve dış siyaset üzere mevzularda Pekin’e bağlı olduğu bu idare modeli, “bir ülke, iki sistem” olarak isimlendiriliyor.
Pekin idaresi, son yıllarda Ulusal Güvenlik Yasası üzere yasal değişikliklerle bölgenin özerk idare yapısını aşındırdığına yönelik tenkitlerin gayesi oluyor.