Sivas‘ta 11 yaşındaki safkan Kangal köpeği “Ayaz”ın genetik transferinin devamlılığı için yapay tohumlama sistemi uygulandı.
Kentte dünyaca ünlü Kangal köpeklerini daha âlâ tanıtmak, korumak ve takibini kurumsal olarak yapmak gayesiyle yaklaşık 1 yıl evvel faaliyete geçirilen Sivas Valiliği Kangal Köpeği Üretim, Eğitim ve Müdafaa Merkezinde yetiştirilen “Ayaz”, yaşlı olmasına karşın heybetli görünümüyle dikkati çekiyor.
Safkan Kangal köpekleriyle ünlü Kocayurt köyünden merkeze getirilen 65 kilo yükündeki Ayaz’ın soyunun devamlılığı için yapay tohumlama yapıldı.
Merkezdeki safkan köpeklerin denetimleriyle ilgilenen veteriner tabip Engin Genç, AA muhabirine, yapay tohumlama prosedürünün yaşlı köpeklerde uygulandığını belirterek, “Merkezimizde genç damızlıklar yüklü olduğu için olağan aşımlarla (erkek hayvanın dişisiyle çiftleşmesi) yavrularımızı sağlıklı bir halde alabiliyoruz. Bunun haricinde, çiftleşmelerle yavru alamadığımız genetik olarak saf ve kıymetli köpeklerden yapay tohumlama tekniğiyle yavru almaya çalışıyoruz.” dedi.
Ayaz’ın da 11 yaşında çok bedelli bir Kangal olduğunu lisana getiren Genç, şöyle devam etti:
“Soyundan aldığı genler ile fiziki yapısına baktığımızda saflığı ispatlanmış, uzun bir geçmişe dayanan kaliteli bir köpek. Münasebetiyle Ayaz’ın soyunun kaybolmaması, genetik transferinin devamlılığı için birinci olarak sperm denetimlerini yaptık ve yaşından ötürü sperm sayısındaki düşüklüğü tespit ettik. Akabinde Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Veteriner Fakültesi hocalarımızla bir arada aldığımız spermleri dişi bir köpeğe aktararak yapay tohumlamasını yaptık. Denetimlerimiz devam ediyor, inşallah ilerleyen vakitlerde bir yavrumuz olacak.”
Genç, yapay tohumlamada erkek köpekten alınan spermlerin mikroskop altında incelendikten sonra dişi köpeğin kızgınlık periyodunun takip edildiğine dikkati çekerek, “Kızgınlık dönemi sürecinde ise dişi köpeğin doğum kanalından aldığımız hücreleri yeniden mikroskopla inceliyoruz. Tam tohumlamanın tutacağı güne denk getirerek, tıpkı anda ve ortamda direkt erkek köpekten spermi alarak dişi köpeğimize tohumlama yapıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Soyu en az 45 yıl öncesine dayanıyor
Ayaz’ın, genetik özellikleri, beden, post ve baş yapısıyla safkan bir Kangal köpeği olduğunu vurgulayan bakıcı Cihat Özpaça da “Kafa yapısının düz gelmesi, dudaklarda sarkıklık olmaması, pos yapısının kilim üzere olması safkan olduğunun göstergesi. Genetiğinin devam etmesi için Kocakurt köyünden getirdik, 11 yaşında bir Kangal. Orada çok meşhur, genetik özellikleri bilinen köpekler var. Babası ‘Talas’ ile annesi ‘Palas’, Kangal ırkının bilinen soylarından. Soyunun geçmişi en az 40-45 yıla tekamül ediyor.” diye konuştu.
Özpaça, Ayaz’ın yemesi, içmesi ve bakımıyla özel olarak ilgilendiklerini ve adeta üzerine titrediklerini anlattı.